ANH LÀ NGƯỜI QUẢNG TRỊ LÀM BÁO Ở SÀI GÒN - Đinh Thanh Hải

Tôi đã gặp anh chưa nhĩ? Hình như là chưa có gặp anh trực tiếp ở ngoài, mà tôi chỉ gặp anh trên mạng xã hội hay qua lời kể của một số anh Quảng Trị, mỗi lần tôi có dịp ngồi cùng các anh Quảng Trị, các anh thường hay kể cho tôi về một người cùng quê Quảng Trị làm báo ở Sài Gòn, anh tên là Đăng Bình, người quê  ở làng Lam Thủy, xả Hải Vĩnh, huyện Hải Lăng, Quảng Trị. Có đôi dịp anh Phan Duy Đức báo là có anh Đăng Bình ghé, tôi cũng nôn nao chờ, nhưng rồi anh lại bận việc đốt xuất và không đến được, thật tiếc.

Đại gia đình của nhà báo Đăng Bình

Trước đó tôi có kết nối với anh ở trang Multiply, anh có viết một bài tôi rất tâm đắc: Người Quảng Trị làm báo ở Sài Gòn, trong bài anh có nói: "Là một người Quảng Trị làm báo ở Sài Gòn, vì vậy tôi có thói quen “sưu tầm” đồng hương. Đôi khi nghe giọng nói trọ trẹ, cứ tưởng đồng hương, té ra là dân Huế hoặc Quảng Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh. Có người khi giao tiếp, nghe nói giọng Bắc hoặc giọng Nam, hỏi ra mới biết đó chính là đồng hương. Anh em gặp nhau hay nói đùa “báo nào cũng có quê miềng”. Còn người ta thì nói “dân trọ trẹ báo nào cũng có”.."

Hình như ở anh và tôi có một nét chung là rất tự hào về quê hương Quảng Trị, mỗi lần trên trang mạng xã hội tôi đưa những cái bực mình về một số người con quê hương Quảng Trị mà lại chối bỏ ... Là anh lên chia sẻ cùng tôi ... có lần tôi viết: " Nhiều người quê Quảng Trị nhưng cứ víu váo vô Huế, ai hỏi họ quê ở mô? Thậm chí họ còn tự khoe với vẽ tự hào rất cao: quê tôi là Huế đất thành kinh ... Họ chối bỏ quê hương nguồn cội nơi chính ông bà cha mẹ mình được sinh ra ở đó. Họ biện minh vì tôi là ca sĩ, nhạc sĩ, chủ nhà hàng ... nói Huế ra cho dễ bán đĩa, bán nhạc, bán món ăn ...Chị Mây Tiết là một ca sĩ nhạc trữ tình, sinh ra và lớn lên bên kia cầu Hiền Lương, đi đâu chị cũng nói với lòng tự hào: " tôi là cong người đấc Huế thầng king "Ơi Huế của ta, hai phần ba Quảng Trị ...Mần chi mà ôốc dô ộc rứa hèo ... mọi người có chộ ca sĩ, nhạc sĩ Duy Khánh không? Ông qua tận thiên đường Mỹ, đứng trên sân khấu hàng ngàn người, vẫn oang oang giọng nói Quảng Trị: kính thưa quý, tôi là một người con quê hương Quảng Trị.Nói ra đây không phải là chi hết, nhưng đừng có chối bỏ quê hương như vậy. "

Anh liền vào nói những quan điểm của mình: " Một thời gian dài, cái tên Quảng Trị chìm nghỉm vào quá khứ chiến tranh khiến nhiều đứa con của Quảng Trị khi xa quê thường mượn Huế làm quê gốc của mình. "Anh người ở đâu?". "Dạ em người Huế". Nhiều người đã từng "lạnh lùng" giới thiệu về gốc gác của mình như vậy. Đặc biệt là những nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng gốc gác Quảng Trị. Ôi, Quảng Trị có gì xấu đâu mà những đứa con Quảng Trị phải từ chối? Tại sao chúng ta không dám thừa nhận mình là người Quảng Trị? ( http://www.nghiatinhquangtri.com/ngi-qung-tr/tm-long-vang/28-tn-mn-v-thng-hiu-qung-tr.html )

Anh Lê Quốc Phong cùng nhà báo Đăng Bình
trong đêm gặp mặt Câu lạc bộ Nghĩa Tình Quảng Trị.

Anh luôn hướng lòng mình về quê hương Quảng Trị bằng những bài viết hay, những câu thơ đượm nét quê ... Bên cạnh những bài viết thì anh còn tham gia nhiều chương trình từ thiện, góp một phần sức mình để chia sẻ với quê hương Quảng Trị còn gặp nhiều khó khăn, anh là một thành viên tích cực trong câu lạc bộ Nghĩa Tình Quảng Trị do anh Lê Quốc Phong làm chủ nhiệm. Anh Lê Quốc Phong hiện là Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền. CLB Nghĩa Tình Quảng Trị trong 9 năm tài trợ 729 suất học bổng cho con em Quảng Trị. 

Đạo diễn Lê Cung Bắc cùng Đăng Bình ...
Hai người con của quê hương Quảng Trị.

Anh cũng như bao nhiêu người con Quảng Trị khác, ba mẹ lo cho cắp sách đến giảng đường đại học, và sau đó ra đời thì tự lo lấy thân, đi lên với đôi bàn tay trắng ... Những ngày tháng mới ra trường thật cơ cực khó khăn, nhưng anh đã vượt qua được nó ... Đến ngày hôm nay thì anh coi như đã tạm ổn cuộc sống gia đình ... Hiện nay ngoài thời gian làm ở tòa soạn báo Pháp Luật, anh dành thời gian để đi học cao học. Anh đã thi và theo học lớp cao học K13 trường Đại học Luật TPHCM. Đúng là một người con Quảng Trị chịu thương chịu khó ... ngày xưa cha mẹ đã dạy rồi: Chỉ có học mới mong thoát khỏi cơ cực, thoát khỏi nghèo khó mà thôi.

Anh cùng Lý Nhã Kỳ

Những dịp tết đến xuân về, tường nhà anh lại viết lên những cảm xúc của mình ... dù đi đâu làm gì, thì tết cũng phải về với quê hương, với mẹ già và người thân. Năm vừa rồi mẹ của anh bị bệnh và vô Sài Gòn điều trị ... anh đã trả vé không về và hẹn năm sau, nhưng rồi đến phút cuối anh lại đặt vé về ăn tết cùng quê cho bằng được, anh chia sẻ : " Mẹ tui vô Sài Gòn ở với con cháu hơn 4 tháng. Mấy anh em trai của tui và cháu đích tôn cũng vô Sài Gòn chơi hơn 1 tháng. Cuối cùng mọi người ra nghị quyết: Tết này cho tui ở lại, khỏi ra quê nữa, tốn kém. Quyết định xong, tui bèn hủy vé máy bay tết. Vậy mà hôm qua lại tìm mua vé máy bay tết cho bằng được. Ra 25 tháng Chạp, vô tối mùng 4 tết.Tết là phải ra quê, bằng mọi giá. Tui là thế. "

Làm sao có thể ăn tết xa quê được, phải không anh ... cái quê mình nó vậy, bôn ba khắp nơi kiếm sống, nhưng tết phải về đoàn tụ với gia đình, đi thắp hương cho mộ phần ông bà tổ tiên, thăm hỏi bà con chòm xóm ... vui xuân chúc nhau chén rượu.

Chúc anh Đăng Bình cùng gia đình luôn dồi dào sức khỏe, vui vẻ hạnh phúc !

Chúc anh luôn giử vững cây bút và làm một nhà báo vì dân vì nước !

Sài Gòn 12/03/2013

Đinh Thanh Hải

ANH EM QUẢNG TRỊ GẶP NHAU TẠI SÀI GÒN - Đinh Thanh Hải

Anh em Quảng Trị tại quán Rất Huế, Sài Gòn

Đang ngồi dự đám cưới thì điện thoại reo lên, bên kia là của nhà văn Nguyễn Đặng Mừng, anh báo là có anh Nguyễn Đức Tùng đang ngồi ở Rất Huế, em thu xếp ghé Rất Huế để anh em gặp nhau tý nhé ... Tôi nói sẽ cố gắng ghé, vì đang ngồi ở tiệc cưới.

Tôi được biết anh qua nhà văn Nguyễn Đặng Mừng, anh là một vị bác sĩ ở Canada - anh không những là một bác sĩ giỏi bên cạnh đó anh còn là một nhà văn, nhà phê bình văn học ... trước tết anh Mừng có tặng tôi cuốn sách "Thơ Đến Từ Đâu" được nhà xuất bản Lao Động in ấn. Cuốn sách đã  được sự đón nhận và phản hồi rất nhiều qua những bài viết của nhiều tác giả văn học, thơ ca trong  và ngoài nước. Tôi đã tặng lại cho ba tôi đọc, cuốn sách đã được chuyền tay ba tôi để đọc, giờ đây ở Khe Sanh, mỗi lần bạn bè của ba tôi gặp nhau họ đều nói về cuốn sách của anh Nguyễn Đức Tùng "Thơ Đến Từ Đâu" ... Cuốn sách hơi sờn cũ vì đã chuyền qua rất nhiều đôi bàn tay mê đọc sách. Hôm nay tôi có kể cho anh Nguyễn Đức Tùng điều này, anh rất xúc động và cảm ơn mọi người đã yêu quý cuốn sách của mình.

Gặp anh trong một đêm tình cờ mà rất vui, anh đã tặng cho chúng tôi cuốn Thơ Đến Từ Đâu và Đối Thoại Văn Chương, cùng cuốn báo Nghệ Thuật Mới - phụ trương của báo người Hà Nội, Hội liên hiệp VHNT Hà Nội ... cuốn báo dành hai trang để nói về anh Nguyễn Đức Tùng. Trong đó có bài của anh Thơ Mới cần những phẩm chất gì? Anh có viết "Để trả lời, cần phải hỏi câu này trước đã: sự cần thiết của thơ mới? Nó sinh ra để làm gì? Nhìn quanh có ai cần nó đâu? Bạn hỏi là vì: hình như thiên hạ thời nay vẫn có thể yêu nhau bằng thơ Nguyễn Tất Nhiên, nhớ nhau bằng lục bát Phạm Thiên Thư. - Có chết ai đâu? - Không ai chết cả, trừ những người đã biết đến thơ mới, lỡ yêu nó và không có nó không xong. Tôi cho rằng nhiệm vụ quan trọng nhất của thơ mới đường thời - hay là thơ cách tân, thơ đương đại, hiện đại, tân hình thức, hậu hiện đại, các tên gọi ấy tùy lúc thay đổi, có khi nghĩa tương tự nhau, có khi rất khác nhau - nhiệm vụ quan trọng là nó tạo ra một nhu cầu mới. Nhu cầu mới là nhu cầu trước đó hoàn toàn không có, cho đến khi được tạo ra bởi một người hay một nhóm người, nó trở thành một nhu cầu hiển nhiên vì sao trước đó họ không hề nghĩ tới, vốn cũng tự nhiên như ăn uống hay khí trời hay quyền bầu cử tự do. Vào những năm 1930, thơ của Thế Lữ đã xuất hiện như thể trước cái bóng hùng vĩ của thơ cổ điển, thơ Đường. Tôi là người mê phim 007. Xưa nay tôi vẫn tin rằng trong số các diễn viên đóng James Bond chỉ có Pierce Brosnan, kể tiếp Sean Connery, là đống hay hơn cả với vẻ mặt lãnh đạm, phong độ lịch lãm của chàng. Không ai thay thế được. Cho đến khi gặp Daniel Graig dữ dội, quyết liệt, mà vẫn hào hoa phong nhã, trong casino Royale, và Skyfall tiếp theo, thì tôi hiểu rằng tôi có một thần tượng mới. Nói cách khác tôi có một nhu cầu mới, nhu cầu ấy do diễn viên Craig tạo ra ... Như vậy, công việc hàng đầu của thơ hiện nay là tạo ra như cầu mới. Để làm được điều ấy nó cần một số phẩm chất. Trước hết nó phải có ý tưởng mới, suy nghĩ mới. Ai cũng biết thơ là tiếng nói của tâm hồn, là âm thanh bật lên từ các xúc cảm từ sâu xa, trong những hoàn cảnh đặc biệt hay từ xung đột nội tâm ...

 "

Tôi được tặng sách và báo.

.

Những dòng chữ ký anh Nguyễn Đức Tùng tặng tôi.

.

Trong một lần, tôi được đọc một cái notes của nhà báo Lê Đức Dục với tựa đề: “...đất nước dài như khói một nhành hương...” Trong bài anh Lê Đức Dục có nói: “Hôm ni đọc được bài viết của thầy Nguyễn Văn Dũng về một người Quảng Trị ở Canada, anh Nguyễn Đức Tùng, thấy bài thơ “Thư gửi quê nhà” của anh Tùng có câu thơ đọc “nổi ôốc” : “...đất nước dài như khói một nhành hương...”, chỉ là dân Quảng Trị mới nghĩ ra câu thơ nớ, nhìn cái khói hương bay như chữ S mới chộ cả một trời  điêu linh của quê dà trong nớ." 

Nguyễn Đức Tùng cùng Lê Đức Dục.

Hôm nay mặc dù rất bận rộn với công việc, nhưng anh Lê Đức Dục nghe tin anh Nguyễn Đức Tùng đang ngồi ở quán Rất Huế, anh chạy vội ra gặp mặt anh Nguyễn Đức Tùng cùng anh em Quảng Trị tại Sài Gòn ... Anh Lê Đức Dục nói: Trong đời mỗi nhà thơ chỉ cần làm một bài thơ thôi, nhà văn cũng chỉ cần một tác phẩm, nhưng riêng anh Nguyễn Đức Tùng, tôi nghĩ một câu thơ thôi cũng đã đủ để đời, và nó có thể khắc lên tấm bia mộ ... đó là câu: "đất nước dài như khói một nhành hương"

Một đêm vui với người quê xa xứ, nhưng vẫn đau đáu lòng mình về quê hương đất nước.

Sài Gòn đêm 03/03/2013

Đinh Thanh Hải

dinhthanhhaisg@gmail.com

Xin chép tặng mọi người bài thơ của Nguyễn Đức Tùng:

Thư gửi quê nhà

Em có nhớ về thăm Thạch Hãn

Chiều qua đò chắc có mưa thưa

Gió sẽ thổi từ bên tả ngạn

Như lòng anh thổi mãi một tình xưa

Em có nhớ về thăm chợ Sãi

Qua chùa Tỉnh Hội nón nghiêng che

Đi ăn bánh ướt chiều mưa nhỏ

Để thấy môi ai đỏ lối về

Chiếc tráp ngày xưa chị để đâu

Những thư tình cũ có phai màu

Ngọc lan ép giữa hai bài hát

Chắc vẫn còn thơm trong đêm thâu

Anh có nhớ về thăm gác trọ

Hỏi thăm bè bạn những phương nào

Hỏi chí lớn tà dương cháy đỏ

Mộng tường vi mấy đoá rụng ngang đầu

Gõ nhịp mà ca dạ lý hương

Mười năm rồi lại mười năm trường

Những cánh cửa đêm nay vẫn thức

Đất nước dài như khói một nhành hương

Hoa trong hội theo ngày xanh biền biệt

Tình thiên thu còn một bến giang đầu

Em có nhớ mặc áo vàng như nguyệt

Đêm qua đò trăng hỏi tuổi thơ đâu

Nguyễn Đức Tùng
bachnguyen@shaw.ca

ỐNG PHỐỐC - Đinh Thanh Hải

Ống Phôốc ... Ký họa Bom Teo

Những đứa bé sinh ra ở Khe Sanh thời đó đời sống còn khổ cực, những trò chơi giải trí tụi nó đều tự làm ra, từ những nguyên vật liệu có sẳn trong rừng, trong vườn, như ống phôốc, cây ná, súng tàu chuối, cái vụ, con diều, xe lon sữa, sau này có thêm súng diêm  …

Trong những món đồ chơi dân dã đó, nó cùng đám bạn thích làm ống phôốc, sáng ra chúng kéo nhau vô rừng tìm những cây tre nhỏ để làm, vác cây rựa nhỏ len lén trốn ba mẹ vô rừng, hồi nớ tụi nó hay vô chặt tre ở rẫy của ông ngoại nó (hình như nó có tên gọi là Hác), nơi đó ông ngoại nó khai hoang để làm ruộng hay trồng cây sắn … tụi nó đi qua khu bảy sào, rồi lội xuống thung lũng, đi dọc theo đường đê ruộng, phải tháo dép ra mới đi được, vì nếu không là rơi tỏm xuống ruộng … Nó nghe ông và mấy cậu nói trong nớ rắn nhiều lắm với con vắt (sên hút máu) … Nó thầm nghĩ chắc là người lớn chỉ hù dọa để mình sợ mình không mò vô thôi. Nhưng nói thật nếu đi vô rừng một mình chắc nó không dám đâu, nó phải rủ thêm hai ba đứa nữa cùng đi.

Hai bên là hai ngọn núi, một thung lũng ỡ giữa có nước nguồn chảy ra, nước này rất mát, bà con đi ruộng đôi khi tìm đến mạch nguồn và uống, nước mát lắm. Vừa đi một chặng thì tiếng chim bìm bịp kêu, rồi nào chim chào mào, và đâu có có vài con khướu … nó hòa vào nhau nghe thật hay, như một dàn nhạc giao hưởng của núi rừng.

Càng vào sâu thì không khí càng ẩm ướt, những bụi tre ông nó trồng phía sau bên trong, ông trồng tre để bảo vệ miếng ruộng, rể tre đâm sâu vào đất, và ngăn không nó đất hai bên núi lún hoặc lở làm hư ruộng. Những cây tre bự tre nhỏ mặc gần nhau, nó và đám bạn tìm những cây tre nhỏ và khúc giữa hai đốt tre dài, chặt tre xong tụi nó chọn đoạn nào đẹp nhất và chặt ngắn để dễ mang về nhà …

Đang loay hoay thì thằng Út la làng, ê tau bị con chi cắn, máu chảy nhiều quá bây ơi … thằng Út tuột quần xuống và thấy con vắt đang bám chặt cứng vào, cái bụng nó căng tròn đầy máu … thằng Lai can đảm nhất nên nó túm con vắt kéo ra và lấy cây rựa giết con vắt, máu tươi dính trên cây rựa. Tất cả tụi nói không ai nói cũng tuột quần ra kiểm tra … xong tụi nó ù chạy thật nhanh … ra tới bìa rừng chúng nó kiểm tra lại lần cuối và cười to khi thoát nạn … Còn thằng Út vết thương cứ chảy máu hoài, không cầm được máu …(con vắt ni cũng như con đĩa, cắt xong là cái vết thương chảy máu hoài).

Tuổi thơ tôi - Ảnh Internet

Về đến nhà tụi nó mài cây rựa cho thật sắc bén, vì nếu không khi làm cây tre sẻ bị dập bể … cái ống phôốc đa số đứa mô mần cũng được. Cái lõi thụt thường làm bằng tre lồ ô … còn không vô lấy đũa tre làm cho nhanh … hậu quả là đũa mạ không cánh mà bay. Còn đạn thì chúng nó hay hái trái “ cây sả “ cây đó trong vườn ông ngoại nó có cây khá to, cây cao như cây mít, và mùi hạt đó có mùi sả nên tụi nó gọi luôn cây sả … hạt của nó bằng hạt tiêu, Nhành cây này khá dòn và dễ gãy, có mấy đứa bị rơi trên cây xuống đất, đau quá nên nằm yên một chỗ ... bạn bè khiếp sợ cứ nghĩ nó chết ... một lúc sau hết đau nó đứng dậy cười hề hề ... Những lúc chơi hết đạn, chúng nó lại hái tiêu mà bắn … người lớn mà phát hiện chỉ có ăn đòn. Có đứa con nhai giấy và vo tròn lại làm đạn bắn, giấy vô trong bị kẹt, cây tre nhỏ hắn gãy, rứa bơ phải mần ống khác ...

Mỗi lần thụt nó kêu bốc bốc bốc hay phốc phốc phốc ... nên gọi luôn là ống phôốc ...  có nhiều đứa sáng tạo làm một khẩu súng có ba đến bốn ống, và nạp đạn sẳn, sau đó bắn cho lẹ.

Trò chơi thuở bé

Bom Teo

Sài Gòn 18,01,2013

CHỬA HOANG - Truyện ngắn Đinh Thanh Hải

Ký họa của Bom Teo

O Nương không có chồng nhưng lại có một đứa con trai, nó chẳng biết chồng của O là ai? Và cũng không bao giờ nó thắc mắc lý do vì sao như vậy? O Nương ở với con trai trong một căn nhà nhỏ, bao nhiêu gánh nặng cuộc sống từ cơm áo gạo tiền, thuốc men bệnh tật … đều nằm trên đôi vai gầy của O. Sáng sáng, lúc mọi người vẫn chìm trong giấc ngủ, O đã dậy để chuẩn bị đi vào các bản làng dân tộc mua những búp măng non, hay con gà, đôi ký nếp, không kể trời mưa gió hay lạnh giá, O vẫn đi bộ với đôi quang gánh trên vai … Lâu lâu, O vô rừng đốn củi rồi mang ra chợ bán, kiếm tiền mua gạo, mắm, muối ...

Những khi trời mưa bão, O ngồi trong căn nhà tranh rách nát, rồi O lại khóc vì tủi thân, bạn bè ai cũng có chồng bên cạnh, sao cái số O lại như thế này … có những lúc O khóc tức tưởi như một đứa con nít bị đòn oan … có lần đang khóc thì con trai đang chơi đâu đó chạy vào hỏi: Sao mạ khóc rứa … O lấy tà áo lau dòng nước mắt và nói với con: mạ thương con vì con không được như bạn bè cùng trang lứa … Đứa con còn nhỏ nên chẳng hiểu mạ nói như vậy có ý nghĩa gì?

Cuộc sống hai mẹ con cứ bình lặng trôi qua ...

Nhưng một hôm, nó nghe tiếng la chửi của O vang ồn cả một xóm nhỏ, nó ngạc nhiên vì lâu nay O đâu có như vậy ? Hỏi ra thì nó mới biết chuyện: người cha của con trai O nhà ở xóm dưới, ông là người miền bắc vô đây lập nghiệp, ông ấy đã có vợ và mấy đứa con, hôm nay ông nhờ bà vợ lên nói với O Nương là cho phép họ được nhận mặt cha con, rồi tiện bề qua lại chăm sóc.

O Nương cầm nguyên nải chuối và mấy quả trứng gà ném ra sân, O chửi: Tui bây còn mặt mũi mà lên đây nói chuyện con với cháu à? Những ngày nó mới ra đời, sao tụi bây có đứa nào đoái hoài hỏi thăm, giờ con tôi lớn khôn, các người đòi cướp nó khỏi tay tôi à?

Nổi căm giận của O nằm mãi trong lòng bấy lâu nay, O cố quên nổi tủi nhục để mà sống tiếp … Trong mắt mọi người O là đứa gái chửa hoang, còn trong gia đình O là một đứa con gái hư, đã bôi tro trát trấu lên mặt ba mẹ cùng gia đình. Khi biết O chửa hoang, ba mẹ đã đành đoạn đuổi O ra khỏi nhà: Mày ra khỏi nhà tau, đồ chửa hoang ...

Hôm nay, đám cưới thằng con trai … O đã nhịn nhục vì thương con, đã cho phép họ nhận nhau là cha con, O nghĩ thôi thì “ lá rụng về cuội”. Mình không nên ngăn cản cái tình cảm thiêng liêng của người cha và con như vậy, con mình nó cũng cần có người cha.

O nhìn đứa con trai đứng bên cha nó mà mắt nhòe đi, sao nó giống cha nó quá vậy, họ giống nhau như hai giọt nước … O thầm nói: ừ mình đã làm đúng, con mình cần có người cha, dù gì cũng giọt máu ấy mà ra.

Hôm nay, O ngồi trước sân, trên tay O là đứa cháu nội. Cách đây 25 năm về trước O cũng ngồi ở đó và bế đứa con trai trong đau buồn, tủi nhục … Hôm nay, bế đứa cháu nội trên tay mà lòng O vui sướng đến rơi nước mắt ...

Sài Gòn, 19-01-2013

Đinh Thanh Hải

CỦA KẾ THỪA - truyện ngắn Đinh Thanh Hải

Ông Mót bỏ xứ đi sau 1975, về quê hương đoàn tụ chưa được bao lâu thì phải khăn gói ra đi. Hai vợ chồng ông với một đàn con nheo nhóc ... Bà Riêng vợ ông cứ luôn lo lắng, không biết cái miền Nam nó nằm ở đâu? Ngã ba Dầu Dây là nơi nào ? Nhưng thân phận người phụ nữ miền Trung là vậy, chồng đi đâu là vợ theo đó, chẳng dám một lời than vãn hay góp ý với chồng. Bà ở cùng làng với ông, nên hiểu tính ông, ông đã muốn là phải được, chẳng ai can ngăn gì được.

Cứ tưởng hết chiến tranh chồng về với vợ với con, cùng nhau xây dựng cuộc sống, theo tập quán cha ông từ muôn đời trước ... bám ruộng nương mà cày cấy mà lao động, hết mùa lúa mùa ngô thì lại kéo nhau lên huyện lên tỉnh để làm thợ xây thợ mộc. Ông Mót là một người thợ xây giỏi của làng, ngày trước một mình ông mà có tới chục đứa đi theo học nghề. Ông có tay nghề giỏi, xây bức tường lên chẳng cần dây thước gì mà tường nó thẳng tắp. Khi đất nước ngừng tiếng súng, mọi người lần lượt kéo về quê, người thì què chân, người thì cụt tay, người thì miếng đạn găm trong đùi ... nhưng họ đều về với quê được. Ông Mót thì mãi lâu sau mới về quê, ông chạy vô tới miền nam ... Về tới làng ông bị cán bộ xã gọi lên chất vấn, viết tường trình. Ông chẳng thể đi đâu xa làm ăn ... nghề xây dựng thì phải lên huyện, lên tỉnh mới có việc, chứ ở làng quê tiền đâu mà bà con xây nhà tường gạch với vôi. Ông Mót dần chán chường, cọc cằn, nóng tính ... từ sáng đến tối ông cứ hằm hằm, không nói gì với ai một câu, có lúc ông lại đá con chó đen nằm trên sân, nó kêu oẳng oẳng rồi chạy mất hút.

Họ phân biệt nặng với những gia đình như ông Mót, cái gì cực khổ thì họ gọi gia đình ông đầu tiên, cái gì hưởng lợi thì nhận sau cùng ... Ở quê thì đất ruộng là cái nuôi sống cả gia đình, nhưng  những gia đình như ông, những kẻ thua cuộc, thì chi được giao những miếng ruộng xấu.

Đêm đó, ông Mót tự dưng gọi cả nhà dậy và nói: "Chúng ta đi vô miền Nam lập nghiệp, tôi chán ngấy cái cảnh sống ở đây lắm rồi, nếu ở mãi đây chúng ta sẽ chết ... ". Nói xong ông Mót đi ngủ ... Cả nhà chưng hững không biết đang mơ ngủ hay là thực? Bà Riêng cùng đàn con ngồi đó, chẳng ai nói một lời nào, bên kia thì ông Mót đã ngáy nhè nhẹ.

Vậy là cả gia đình khăn gói đi vô miền Nam. Họ phải bán đi tất cả đồ đạc, trâu bò, bán luôn căn nhà gỗ của ông bà để lại ... để có được một ít tiền để đi đường, và sinh sống, hy vọng được một đến hai năm. Trong gia đình không một ai có thể tưởng tượng ra miền Nam nó như thế nào ? Chỉ có ông Mót mới biết thôi ...

Nơi ông Mót đưa gia đình đến là nông trường Cù Bị mà nay là xã Cù Bị, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Bà con nơi đây sinh sống bằng nghề làm rẫy ... Những ngày đầu cơ cực trăm bề, cái gì cũng lạ cũng mới ... ông Mót từ sáng sớm đã đưa các con trai lớn lên rẫy, đến tối mờ mịt mới về, gia đình ông đã có một cái chòi nhỏ chui vào chui ra. Ông Mót đã bắt đầu nhẹ nhàng, nói nói cười cười ... vì nơi đây ông không phải lên xã để mà viết tường trình, rồi bị mắng chửi.

Cuộc sống gia đình ông Mót ngày một đi lên, cái chòi xưa nay đã đổi thành căn nhà khang trang, rộng rãi, con cái của ông ai cũng được cắp sách đến trường học cái chữ .. Có đứa đã học xong đại học, và đi lập nghiệp trên thành phố ... bà Riêng và các con nay nhìn lại mới thấy quyết định của ông Mót là hoàn toàn đúng, nhờ thoát ly xa quê hương nên mới thoát được nghèo đói, con cái học hành đàng hoàng, chứ ở quê chắc không được như vậy, thôi thì mất cái này được cái kia.

Cuộc sống cứ như vậy thì đâu có gì nên chuyện, nhưng ... rất nhiều cái nhưng đã đến với gia đình ông Mót ... Sau những ngày tháng ông ăn nằm trên nương rẫy, bà vợ ở nhà lại đi theo tiếng gọi của những môn phái tu hành, bỏ gia đình con cái ... ông Mót buồn lắm, ông dần dần không về nhà nữa, mà dựng một cái chòi trên rẫy và ở đó luôn, lúc nào hết đồ ăn thức uống thì ông mới về để đi chợ .

Ông Mót ngày càng già đi, chẳng có ai tâm sự cùng ông, con cái thì lập nghiệp ở xa ... vợ thì nay không còn nữa, ông chỉ còn làm thân với nương rẫy, cái cuốc, cái cào ... cây tiêu cây mít. Cái nương rẫy thương ông nên cây cối xanh tốt, cá dưới hồ thì sinh sôi nảy nở, ông chẳng còn lo miếng ăn hàng ngày nữa, lâu lâu đi ra xã mua gạo thôi, còn lại trong vườn ông có đủ.

Ừ thôi thì thân già sống cho qua ngày tháng, đời mình nay coi như đã hết ... mình đã làm trọn bổn phận của một người chồng, một người cha rồi. Nhưng ông Mót đâu ngờ rằng ngày mai kia ông sẻ mất đi cái bình yên đó, mất đi cái cuộc sống nhẹ nhàng bên nương rẫy ... Gia đình ông lại gặp chuyện ... Dự án của tỉnh có mở một con đường lớn, chạy từ Sài Gòn về và đi qua nương rẫy của ông, cái miếng đất đó tự nhiên được lên giá ... con số bạc tỷ nó đến với ông.

Cơ sự lại kéo đến, vợ ông bà Riêng viết đơn đòi ly dị, để chia gia tài ... con cái ông những đứa đã có gia đình riêng cũng đòi chia tài sản ... Mắt ông thôi còn nước để mà khóc, lòng ông đau đớn ... những tháng ngày yên ấm nay cũng chẳng thể nào có được. Ông đang ngồi trên đống tiền và ngồi trên cái mâu thuẩn gia đình cùng con cái, ba chữ " chia tài sản " cứ vờn mãi trong đầu ông ? Sự ám ảnh của ba từ đó nó đi vào trong giấc ngủ vật vờ của ông già gần đất xa trời này ...

Ông Mót chưa quyết định gì, cứ xem tình thế nó chuyển biến như thế nào ? Nhưng ngoài kia ... những câu chuyện của xã hội thêu dệt ra giúp ông, quyết định giúp ông ... và đến tai vợ con ông, họ lại kéo đến bên cái chòi rách nát mà kiện cáo, thua thiệt ...

Ông Mót cười đau xót, nếu như trước kia khi ông chưa có miếng đất bạc tỷ ... ngày nào tụi nó cũng đến với mình như vậy thì tuyệt vời làm sao? Nó mắng chửi hay cười vui cũng là có tiếng người ... lâu nay hình như ông quên tiếng người thì phải, chỉ nói trong đầu với cỏ cây và muông thú thôi. Tại sao họ giờ này mới đến ... trong khi mình còn sống như vậy mà đòi của thừa kế, đòi chia gia tài là sao? Cái nương rẫy này nó có được hôm nay là cả máu và mồ hôi nước mắt mà ông già Mót này đổ xuống.

Sao mọi người lại đối xử với lão như vậy? 

Bây giờ lão phải ra tòa xử ly hôn, xử của thừa kế sao? Lão già này cần phải có tòa án xử hay không? Hay lão già cần một tòa án lương tâm, xử cái đạo làm con người, cái tình cảm thiêng liêng của máu thịt ...

Tình thương yêu cao quý hơn vật chất, ừ cái nương rẫy đó nó bán đi chừng đôi ba tỷ, chia cho con cái ông, vợ ông ... thì mỗi người được mấy trăm triệu ... và rồi sao? Họ có còn là một đại gia đình không?

Sài Gòn ngày 07/01/2013

Đinh Thanh Hải

*****

PS: Rất nhiều câu chuyện đau buồn từ miếng đất của ông bà cha mẹ để lại ... họ vì cái đồng tiền trước mắt mà đánh mất đi cái thiêng liêng của tình cảm gia đình, anh em ruột thịt.Đồng tiền mất đi có thể làm lại được, nhưng mất tình thâm ruột thịt thì mãi không bao giờ lấy lại được. Đừng làm đau nhau ... cái ngày cơ cực củ sắn củ khoai chia đôi, chia ba vẫn yêu nhau mà. Sao giờ lại cắn nhau chỉ vì một cái của thừa kế.